Mặc dù cà phê có hai loại phổ biến là Arabica và Robusta, nhưng mùi thơm và hương vị lại phụ thuộc vào địa hình, thổ nhưỡng của mỗi quốc gia. Quá trình rang xay cũng ảnh hưởng không nhỏ đến hương vị cà phê. Vậy thì làm cách nào để có thể chọn được một loại cà phê ưng ý. Muốn lựa chọn cà phê thì phải dựa vào những yếu tố nào. Đó là câu hỏi được đặt ra khá nhiều của những bạn mới chập chững bước vào thế giới cà phê. Hôm nay tôi sẽ hướng dẫn bạn 6 bước để chọn ra được loại cà phê phù hợp.
1. Lựa chọn dựa vào ngày rang xay cà phê
Khi một hạt cà phê được rang kỹ, chúng ta sẽ dễ dàng khám phá được tất cả hương thơm, mùi vị, sắc thái của cà phê. Ly cà phê hoàn hảo chứa nhiều các hợp chất thơm hơn một ly rượu vang hoàn hảo.
Vậy thì thời gian tốt nhất để thưởng thức cà phê là khi nào?
Theo The Grounds Roastery, họ cho rằng thời gian thích hợp nhất để thưởng thức cà phê là từ 5-30 ngày sau khi rang đối với espresso, còn đối với filter coffee thì 3-30 ngày. Sau khoảng thời gian đó thì hương thơm, độ ngọt cũng như mùi vị của cà phê sẽ bị thay đổi ít nhiều.
Khi lựa chọn cà phê, bạn nên đọc kỹ ngày rang để có thể biết được khoảng thời gian thưởng thức cà phê ngon nhất đã qua hay là chưa.
Mẹo:
– Cà phê càng tươi mới thì càng ngon
– Không có thời gian rang cụ thể thì cần cân nhắc việc nên mua gói cà phê đó hay không
2. Roast profile và cách pha cà phê
Roast profile là một bộ ghi chép mọi biến đổi trong quá trình rang cà phê như thời gian, nhiệt độ, những điều chỉnh được thực hiện để mang đến một loại cà phê ngon nhất.
Vậy thì Roast profile đóng vai trò gì trong việc lựa chọn cà phê? Chúng ta sẽ dựa vào hai phương pháp pha chế cơ bản là espresso và filter coffee.
“Espresso Roast” là cà phê được rang lâu hơn và chậm hơn, nhằm mục đích phát triển hương, mùi vị, độ chua, độ ngọt tự nhiên của cà phê. Kiểu rang này dành cho kiểu pha chế espresso với nước nóng, áp suất cao, thời gian tách chiết ngắn.
“Filter Roast” thì thời gian rang ngắn hơn và nhanh hơn, giúp cho ly cà phê của bạn có màu sáng hơn, vị cà phê thường nhạt hơn và cà phê giữ được mùi vị nguyên bản của nó. Với kiểu rang này thì thường áp dụng cho pha chế thủ công. Khi thưởng thức bạn sẽ có cảm giác như đang uống một tách trà hơn là cà phê. Loại cà phê này thường được ghi chú trên bao bì là ‘filter’, hoặc ‘light roast’, “medium roasted”.
3. Blend và Single Origins
Blend là loại cà phê được pha trộn từ nhiều loại đến từ nhiều vùng miền khác nhau. Loại này thường thích hợp trong việc sử dụng pha chế cà phê kết hợp với sữa. Vì khi kết hợp với sữa, người ta thường sẽ ít đòi hỏi về hương và mùi vị. Ví dụ như Lacàph Espresso Blend là một dạng điển hình của Blend.
Ngược lại với Blend, Single Origins là chỉ có một loại cà phê từ một vùng hoặc một nông trại nhất định. Loại này thường được lựa chọn bởi các nhà rang xay cà phê khi họ muốn sử dụng những phương thức và kỹ thuật đặc biệt.
Mẹo:
– Blend dành cho cà phê kết hợp với sữa.
– Chọn Single Origins nếu bạn muốn thưởng thức vị của cà phê nguyên bản.
4. Vị trí trồng và thổ nhưỡng
Cà phê trồng ở những nơi khác nhau và độ cao khác nhau sẽ cho ra hương vị khác nhau. Ở Trung và Nam Mỹ, cà phê ở phát triển ở khí hậu cận nhiệt đới. Cà phê Trung Mỹ thường rất ngọt, tinh tế, trong khi cà phê ở Brazil thường được biết đến với vị ngọt, socola, và độ chua thấp. Còn ở Ả rập và châu Phi, nơi được coi là cái nôi của cà phê, nổi tiếng với hương vị trái cây như citrus, berry…
Đó cũng là lý do giải thích vì sao muốn tìm mua Arabica ở Việt Nam thì phải lên Cầu Đất, Lâm Đồng. Đăk Nông, Đăk Lăk chỉ thích hợp trồng Robusta vì địa hình thấp hơn so với Lâm Đồng.
Mẹo
Độ cao càng cao thì độ chua và độ ngọt càng thanh thoát
5. Giống cà phê
Cũng giống như nhiều loại cây khác, cà phê có rất nhiều loại với hình dáng, kích thước khác nhau. Có nhiều cà phê thuần chủng nhưng cũng có nhiều loại được lai tạo để làm nổi bật một số đặc điểm nào đó của cây như khả năng kháng sâu bệnh, cho năng suất cao… Một số loại cà phê phổ biến như là Typica, Bourbon và Caturra. Một số loại hiếm hơn và được săn lùng nhiều hơn đó là Geisha. Geisha nổi tiếng với hương hoa lạ, ngọt ngào và cực kỳ thơm. Cà phê Geisha thường có giá cao hơn. Nếu bạn có cơ hội thì đừng có chần chờ gì mà không thưởng thức loại cà phê này nhé.
Mẹo:
Ghi lại những loại cà phê yêu thích của bạn để có thể lựa chọn thêm nhiều loại cà phê hơn nữa
6. Cách thu hoạch, sơ chế, chế biến
Tùy vào điều kiện thời tiết mà cà phê được xử lý theo những cách khác nhau. Đối với những nơi có khí hậu khô, ít mưa, người ta thường phơi khô tự nhiên, hạt vẫn còn bên trong vỏ. Sau khi phơi khô, cà phê được đem đi xay xát để tách vỏ và đem đi rang. Phương pháp này còn được biết tới với cái tên sun-dried, natural process, honey process (thậm chí còn gọi là black honey, yellow honey).
Đối với những nơi có khí hậu ẩm ướt, cà phê chỉ được tách vỏ và lên men. Sau quá trình lên men, cà phê được rửa sạch và phơi khô. Phương pháp này người ta thường gọi là wet process, wash, fully wash, semi-wash (tên gọi tùy thuộc vào thời gian cà phê ngâm trong nước 48 giờ, 72 giờ hoặc lâu hơn).
Mẹo
– Chọn wet process nếu muốn cà phê có vị chua nhiều
– Chọn natural process nếu muốn cà phê có vị trái cây
..
Như vậy, với 6 bước cơ bản tôi đã đề cập ở trên hy vọng bạn đã biết cách lựa chọn loại cà phê phù hợp. Điều tiếp theo bạn cần làm là hãy áp dụng để mua cà phê trong lần tiếp theo và nhớ chia sẻ cho mình biết hương vị cà phê yêu thích của bạn là gì nhé. Để dễ hình dung, bạn có thể ghé Starbucks để thực hành về cách lựa chọn cà phê.
*****
Mỹ Hường – Freelance Writer/ Blogger
Like fanpage Go and Drinks để kết nối gần hơn với mình nhé
