Đọc và lấy thông tin từ các bài báo khoa học là một điều tránh khỏi đối với một người viết chuyên sâu về đồ uống. Việc đọc tài liệu nghiên cứu khoa học giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên liệu và tạo nên độ tin cậy cho những nguồn thông tin mà bạn đưa ra trong bài viết. Tuy nhiên, bạn có biết có hơn 2,5 triệu bài viết khoa học bằng tiếng anh được xuất bản mỗi năm? Nếu trước đây, bạn chưa bao giờ đọc báo khoa học thì việc khai thác thông tin từ đó sẽ là một trở ngại và khiến bạn tốn nhiều thời gian.
Đọc báo khoa học không giống như đọc bài trên website hay blog. Để khai thác thông tin hiệu quả, bạn không thể đọc bài báo từ trên xuống dưới theo cấu trúc của báo mà phải đọc theo cách khác. Ngoài ra, ghi chú lại thông tin, dữ liệu, đọc đi đọc lại nhiều lần, thậm chí phải đọc thêm các bài báo khác là một điều cần thiết khi đọc báo khoa học. Để hiểu và lấy được thông tin quan trọng từ báo, bạn cần bình tĩnh và kiên nhẫn. Thời gian đọc báo khoa học sẽ rút ngắn lại khi bạn quen và có nhiều kinh nghiệm.
Mình may mắn trước đây học ngành thiên về kỹ thuật. Trường yêu cầu có luận văn thì sinh viên mới được tốt nghiệp ra trường, do đó đã tạo cho mình cơ hội tiếp cận với nhiều loại báo. Bây giờ khi làm nghề viết, kinh nghiệm từ thời còn sinh viên giúp mình rất nhiều trong việc tìm kiếm thông tin và đọc tài liệu.
Với mong muốn giúp vượt qua nỗi sợ đọc báo khoa học, bài viết này mình sẽ giúp bạn làm thế nào để đọc và lấy thông tin hiệu quả dành cho những người không chuyên.
Một vài lưu ý trước khi đọc báo khoa học
Có hai tiếp cận báo khoa học: một là nhấn trực tiếp từ đường link trích dẫn trong bài viết đang đọc, hai là tìm kiếm trên google những chủ đề bạn đang tìm hiểu. Nguồn tìm kiếm báo khoa học đáng tin cậy nhất hiện nay và phù hợp với tất cả các ngành nghề là PubMed và Google Scholar.
Không phải báo khoa học nào cũng miễn phí, có một số bài báo khoa học cần phải trả phí để đọc hoặc tải về.
Hướng dẫn cách đọc báo khoa học
Trước khi bắt đầu đọc, bạn nên xem lại phần tiêu đề của bài báo để chắc chắn rằng bạn đã chọn đúng bài cần tham khảo. Ngoài ra, cần chú ý đến thời gian xuất bản, nếu bài báo phát hành đã quá lâu thì bạn nên tìm một bài báo khác mới hơn có cùng chủ đề, vì những thông tin bạn đọc có thể đã bị lỗi thời. Khi đọc, ghi lại tất cả những từ không hiểu, vì đó là những từ thuộc chuyên ngành và cần phải dịch chính xác khi chuyển sang tiếng việt.
Đây điểm bất lợi cho những người không có chuyên ngành thực phẩm và lựa chọn viết về đồ uống. Nhưng yên tâm, bạn chỉ phải tốn thời gian cho một vài bài viết đầu vì những từ đó sẽ lặp lại nhiều lần trong những bài báo khoa học khác.
Đọc phần Abstract của báo khoa học
Đầu tiên, bạn nên đọc qua về phần Abstract để nắm điểm mấu chốt của bài viết sau đó đi tới phần giới thiệu. Phần giới thiệu là nơi tác giả miêu tả về bối cánh của bài nghiên cứu và đưa ra những bài nghiên cứu trước đây của những tác giả khác. Bạn có thể tưởng tượng đọc báo khoa học giống như đọc một cuốn tiểu thuyết và phần giới thiệu là phần tóm tắt lại những chương trước đây của cuốn tiểu thuyết đó. Phần này họ cũng sẽ giải thích các giả thuyết của họ, đưa ra dự đoán cho chương tiếp theo và kế hoạch, phương thức thực hiện để trả lời cho câu hỏi mà họ đặt ra.
Bỏ qua phần Method and Result, tiến thẳng đến phần Conclusion
Phương pháp và kết quả là phần tiếp theo của bài báo, tuy nhiên chúng ta sẽ không đọc hai phần đó vào lúc này mà di chuyển đến phần thảo luận. Ở phần tổng kết, tác giả sẽ giải thích dữ liệu ở phần thí nghiệm và kết luận về giả thuyết đưa ra ở đầu bài báo. Cuối cùng, họ sẽ nói về những phát hiện của họ giúp chúng ta có câu trả lời cho toàn cảnh của bài báo. Bất cứ bài báo nào cũng có những giới hạn của nó và cần có thêm nhiều nghiên cứu tiếp theo để giải quyết những vấn đề còn lại, nên bạn sẽ bắt gặp một số bài bài chỉ giải quyết một vấn đề trong nhiều vấn đề.
Tiếp đến là kết quả
Phần kết quả chứa hầu hết dữ liệu mà tác giả có được trong quá trình nghiên cứu. Một số bài báo sẽ có thêm phần dữ liệu bổ sung hoặc mục lục (Supplemental Data hoặc Appendix). Phần này, tác giả chỉ đưa ra số liệu mà không có một lời giải thích cho những kết quả đó. Không chỉ đối với những người không theo khoa học mà đối với những nhà khoa học, đây là phần khó hiểu nhất. Nếu bạn không hiểu một số từ hoặc cụm từ nhất định, hãy ghi chú và đánh dấu những từ hoặc cụm từ này để bạn có thể tra cứu.
Phần thí nghiệm, có thể bỏ qua
Phần thí nghiệm là nơi tác giả viết lại chi tiết quá trình thí nghiệm, cách phân bố thí nghiệm. Những nhà khoa học khác có thể dựa vào thông tin trong phần này để làm lại thí nghiệm nếu họ cảm thấy cần thiết. Tuy nhiên, đối với bạn – những người không theo khoa học sẽ cảm thấy phần này không quá quan trọng và có thể bỏ qua. Nhưng nếu bạn tò mò bài này người ta tiến hành nghiên cứu như thế nào thì có thể dành nhiều thời gian hơn để tìm hiểu thêm.
Đọc lại toàn bộ bài báo
Nếu bạn chưa nắm toàn bộ thông tin mà bài báo muốn gửi đến hoặc đây là lần đầu tiếp xúc với báo khoa học thì hãy đọc nó lại thêm vài lần nữa. Vì với một lần đọc, bạn có thể sẽ bỏ lỡ một vài thông tin quan trọng hoặc hiểu sai về bài báo.
Cuối cùng, khi đọc bài báo khoa học bạn cũng đừng quên lướt qua phần tài liệu tham khảo vì ở đây chứa những bài viết trước đây mà người ta đã thực hiện những nghiên cứu liên quan đến chủ đề mà bạn đang tìm hiểu. Biết đâu bạn tìm được một vài thông tin hay ho từ đây thì sao.
Hy vọng với thông tin mình mang đến giúp bạn xóa tan nỗi sợ khi đọc báo khoa học. Đây là một phần trích dẫn trong cuốn ebook “Những nguồn tài nguyên giúp bạn trở thành DRINK WRITER”, nếu bạn muốn kiếm một nguồn để tìm những tài liệu liên quan đến đồ uống thì đây chính là thứ bạn cần. Drink writer không chỉ viết về đồ uống mà có thể chia nhỏ ra như tea blogger, coffee blogger, wine blogger… Và bạn có hứng thú với những loại đồ uống đó không?
——————————————————
Mỹ Hường – Freelance Writer
Chuyên viết về ẩm thưc, du lịch, đồ uống và phát triển bản thân
Fanpage: Go and Drinks
