Vì vậy, tùy vào cơ địa của mỗi người mà bạn có thể chọn cho mình một chế độ ăn phù hợp. Ở bài viết này, mình sẽ giới thiệu với bạn chế độ ăn Paleo là gì, có những bất lợi gì khi lựa chọn chế độ này, paleo có tác dụng gì đối với sức khỏe.
Chế độ ăn paleo là gì?
Chế độ ăn Paleolithic hay Paleo là cách ăn uống xuất hiện từ thời đồ đá khoảng hơn 2 triệu năm nước (đúng vậy, chế độ này đã xuất hiện từ rất lâu rồi). Những năm gần đây, chế độ ăn Paleo xuất hiện trở lại khi người ta muốn tìm kiếm một chế độ ăn uống giúp con người có thể hạn chế những căn bệnh hiện đại.
Tuy nhiên, khi làn sóng ăn kiêng nổ ra, có rất nhiều luồng ý kiến khác nhau về chế độ ăn này. Những người ủng hộ chế độ ăn Paleo cho rằng vì di truyền học và giải phẫu học thay đổi không đáng kể từ thời kỳ đồ đá nên chúng ta có thể ăn những thực phẩm có sẵn trong thời gian đó để tăng cường sức khỏe. Nếu tổ tiên có thể sống được trong khoảng thời gian đó mà không mắc những căn bệnh như tiểu đường, ung thư, bệnh tim bằng cách ăn uống nhất quán gồm thịt nạc, trái cây, rau củ thì bây giờ con người vẫn có thể áp dụng.
Một số ý kiến khác cho rằng, việc loại bỏ đi một số loại thực phẩm như các loại ngũ cốc, sữa và các sản phẩm từ sữa có thể dẫn đến cơ thể thiếu một số chất dinh dưỡng quan trọng.
Một số điểm bất lợi của chế độ ăn Paleo
Danh sách chế độ ăn Paleo bao gồm: trái cây, rau, thịt nạc như thịt bò ăn cỏ và thịt săn, cá, các loại thực phẩm chứa nhiều axit béo omega-3 như cá hồi và cá ngừ, hạt chia, hạt lanh, trứng.
Mặc dù, bạn sẽ thấy danh sách ở trên khá đầy đủ các loại thực phẩm cần thiết nhưng cũng giống như các chế độ khác, bạn cần phải loại bỏ nghiêm ngặt một số loại thực phẩm như: ngũ cốc, các loại đậu, sữa và các sản phẩm từ sữa, thực phẩm có bổ sung muối, đường tinh luyện, thực phẩm đã qua chế biến, một số loại rau có nhiều tinh bột như ngô, đậu Hà Lan và khoai tây.
Tuy nhiên, có một điều cần lưu ý rằng khí hậu, thời tiết, thổ nhưỡng đều thay đổi so với thời đồ đá. Không những thế, ngày xưa, tất cả thực phẩm người ta ăn đều xuất phát 100% từ tự nhiên, còn ngày nay, các loại thực phẩm đều được thuần hóa để trồng trọt, chăn nuôi. Vì vậy, hàm lượng các chất dinh dưỡng có trong thực phẩm ngày nay và ngày xưa sẽ khác nhau.
Động vật được nuôi ở các chế độ chăm sóc khác nhau sẽ cho ra hàm lượng các chất dinh dưỡng khác nhau. Nghiên cứu gần đây chứng minh rằng thịt động vật hoang dã chứa ít hơn 4% chất béo, trong khi thịt thuần hóa chứa từ 25% đến 30% chất béo. Trong các mô nạc (cơ) của động vật hoang dã có một lượng lớn axit béo không no (FA), rất tốt cho sức khỏe, trong khi đó động vật nuôi có nồng độ axit béo bão hòa cao.
Thịt bò ăn cỏ thường được đánh giá cao trong chế độ này, được quảng cáo là chứa nhiều chất béo omega-3 hơn thịt bò thông thường (do được cho ăn cỏ thay vì ngũ cốc). Nó có chứa một lượng nhỏ axit alpha-linolenic (ALA), tiền thân của EPA và DHA. Tuy nhiên, chỉ một tỷ lệ nhỏ ALA được chuyển đổi trong cơ thể thành axit béo omega-3 chuỗi dài (EPA và DHA). Lượng omega-3 cũng rất khác nhau tùy thuộc vào chế độ ăn và sự khác biệt trong quá trình chuyển hóa chất béo giữa các giống gia súc. Nhìn chung, lượng omega-3 trong thịt bò ăn cỏ thấp hơn nhiều so với trong cá biển. Cá hồi nấu chín chứa 1000-2000 mg EPA/DHA trên mỗi khẩu phần 3 ounce, trong khi 3 ounce thịt bò ăn cỏ chứa khoảng 20-200 mg ALA.
Tác dụng của chế độ ăn Paleo
Giảm cân: Chế độ ăn Paleo thường tập trung vào thực phẩm tự nhiên và ít đường, đồng thời giảm bớt các loại thực phẩm chế biến và tinh bột. Điều này giúp giảm cân và duy trì cân nặng ổn định.
Cải thiện sức khỏe tim mạch: Chế độ ăn Paleo thường tập trung vào thực phẩm giàu chất béo omega-3 như cá hồi và cá ngừ. Chất béo omega-3 có thể giúp giảm lượng cholesterol xấu (LDL) và tăng lượng cholesterol tốt (HDL), từ đó cải thiện sức khỏe tim mạch.
Tăng cường độ nhạy insulin: Chế độ ăn Paleo giảm lượng carbohydrate và đường tinh luyện, giúp kiểm soát mức đường trong máu và cải thiện độ nhạy insulin. Điều này có lợi cho những người có nguy cơ tiểu đường.
Một vài khó khăn khi áp dụng chế độ Paleo
Lên kế hoạch từng bữa ăn: Bởi vì chế độ này chủ yếu dựa vào thực phẩm tươi sống, nên cần dành thời gian để lập kế hoạch, mua, chuẩn bị và nấu các bữa ăn kỹ hơn so với các chế độ khác. Điều này có thể là thách thức đối với những người có lối sống bận rộn.
Giá cao hơn: Thịt, cá và nông sản tươi có xu hướng đắt hơn so với thực phẩm đông lạnh hoặc qua chế biến
Loại trừ một số loại thực phẩm: điều này hỏi bạn phải chú ý hơn trong việc tìm mua thực phẩm hàng ngày. Việc loại bỏ này cũng sẽ gây ra một vài bất lợi cho cơ thể bạn như làm tăng nguy cơ thiếu hụt canxi, vitamin D và vitamin B… Mặc dù, bạn cũng có thể hoàn toàn tìm thấy những loại vitamin này trong những thực phẩm như cải thìa, củ cải, cá hồi… nhưng để hấp thụ đủ lượng canxi, vitamin như khuyến nghị bạn phải tăng khẩu phần ăn lên rất nhiều lần. Hơn nữa, việc loại trừ ngũ cốc nguyên hạt có thể dẫn đến giảm tiêu thụ các chất dinh dưỡng có lợi như chất xơ và do đó có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, bệnh tim.
Mối liên hệ giữa sức khỏe và thịt đỏ: Một vài nghiên cứu chỉ ra rằng ăn nhiều thịt đỏ có liên quan đến nguy cơ tử vong, bệnh tim mạch và tiểu đường cao hơn.
Tóm lại, cho dù bạn đang theo chế độ ăn paleo hay bất cứ chế độ ăn nào đi chăng nữa, bạn cũng cần phải bổ sung thêm một số thực phẩm chức năng, để bù đắp lại những chất dinh dưỡng mà chế độ này không thể đáp ứng được cho bạn. Vì vậy, theo mình, thay vì cứ khăng khăng theo đuổi một chế độ ăn nào đó thì bạn nên cố gắng ăn nhiều loại thực phẩm càng tốt, khi đó cơ thể mới có đủ khả năng chống lại được tất cả các bệnh tật và giúp nâng cao hệ miễn dịch.
